oud Dinxperlo de “Joodse” Grensstraat rond 1915 (Joden in Dinxperlo)
Er woonden relatief veel Joden in Dinxperlo. Hoewel er in 1930 maar 41 Joden in het dorp woonden, was dat aantal kort voor de oorlog hoger omdat er in de jaren ’30 velen uit Duitsland naar ons land waren gevlucht.
43 van hen zijn vermoord in de 2e wereldoorlog. Dat was bijna de gehele inheemse Joodse bevolking. Slechts een enkeling heeft de oorlog overleefd (o.a.Spanjaard)
Wel hebben veel Joodse vluchtelingen kunnen doorreizen naar o.a. Amerika met behulp van burgemeester Verbeek die papieren regelde. Daardoor is het officiële cijfer van overlevende Joden nog 51 procent geworden.
Links ziet u het huis van Leopold Jacobi. Daarnaast zat slagerij Pagrach. In de Grensstraat woonden veel Joodse gezinnen. O.a. Prins, Cohen, Fuldauer en Heibron.
De kaart is genomen in de richting van de Raadhuisstraat vanaf de Anholtse Weg.
meer informatie over Joden in Dinxperlo vindt u op:
Hier leest u bijvoorbeeld:
Al in de achttiende eeuw moeten er joden in Dinxperlo gewoond hebben, maar nadere gegevens over hen ontbreken. In 1815 had de plaats voldoende joodse inwoners om godsdienstoefeningen te houden. Deze bijeenkomsten vonden plaats in een huissynagoge. Daar werd ook joods onderwijs aan de kinderen gegeven. Het merendeel van de gezinshoofden voorzag door bedelen in hun onderhoud.
Prentbriefkaart van de Grensstraat in Dinxperlo met synagoge, ca. 1904Aanvankelijk viel Dinxperlo onder de joodse gemeente van Winterswijk; omstreeks 1830 werd de gemeenschap als een zelfstandige gemeente erkend. In 1889 werd een nieuwe synagoge ingewijd. De doden werden begraven op een begraafplaats in het buurtschap Beggelder, thans de Meniststraat te Dinxperlo.
Hoewel tapijtfabriek van de familie Prins in belangrijke mate bijdroeg tot de economische activiteit, bleef de financiële situatie van een groot deel der joodse inwoners ook in het begin van de twintigste eeuw zorgelijk.
De ligging van Dinxperlo op de Duitse grens maakte dat er in de dertiger jaren veel vluchtelingen naar toe kwamen, ook al omdat de burgemeester zich persoonlijk voor hen inzette. Nog in 1939 werd het vijftigjarige bestaan van de synagoge uitgebreid gevierd.
Vanaf september 1941 waren de joodse kinderen uitgesloten van openbaar onderwijs en moesten zij naar de regionale joodse school in Doetinchem. In november 1942 zijn de joden van Dinxperlo samen met de joden uit de rest van Gelderland gedeporteerd. Slechts enkele van hen hebben de oorlog overleefd.
Na de oorlog werd de beschadigde synagoge afgebroken. In 1947 werd de joodse gemeente Dinxperlo bij die van Aalten gevoegd.
In mei 1988 heeft de Stichting Vluchtelingenwerk in Dinxperlo een gedenksteen aangebracht, ter herinnering aan het feit dat vijftig jaar eerder de grens van Nederland voor door de Nazi’s vervolgden gesloten werd.
De grafstenen op de begraafplaats in Dinxperlo werden geïnventariseerd in het Stenen Archief.
Aantal joden in Dinxperlo:
1809 19
1840 28
1869 49
1899 63
1930 41